English
Contact
Werkplaats
Home
Bij elke gitaar of basgitaar die gebruikt wordt zullen vroeger of later de fretten vervangen moeten worden (refret). Dit kan een ingrijpende operatie zijn, waar ervaring voor nodig is. Elke gitaar heeft altijd zo zijn specifieke punten bij het herfretten waar rekening mee gehouden moet worden.
Voor het fretten heb ik veel maten Dunlop en Jescar draad op voorraad. Ik kan met standaard nickel-silver fretten werken, of met moderne stainless steel fretten. Het voordeel van stainless is dat het heel lang mee gaat en bijzonder comfortabel is voor opdrukken (string bending). Voor stainless steel fretten heb ik ook speciaal gereedschap in gebruik. Mocht er een bepaalde maat of materiaal fretten niet op voorraad zijn, dan zijn op bestelling nog veel meer soorten leverbaar, zodat er altijd een oplossing is voor jouw instrument.
Op het eerste gezicht is er niets mis met deze vrijwel nieuwe strat. Toch besluit de eigenaar om de fretten te laten vervangen. De hals van de gitaar bevalt goed. De standaard nickel-silver fretten moeten vervangen worden door duurzame stainless steel fretten. Bovendien moet de radius van de toets veranderen; van een ronde 7,25" naar een plattere 10". Bij een 7,25" ronde toets moet de hoge E snaar typisch een hogere actie krijgen dan normaal, om te kunnen blijven doorklinken wanneer er op de hogere fretten wordt opgedrukt (string bending). Hiervan was de eigenaar zich niet bewust bij de aanschaf van de gitaar.
De originele fretten worden voorzichtig verwijderd uit het hout. Hiervoor worden speciaal geslepen tangen gebruikt. Een soldeerbout wordt gebruikt om de fret te verhitten, hout te laten krimpen en eventuel gebruikte lijmverbindingen te breken. Dit alles om zo min mogelijk hout schade te krijgen.
Hoeveel hout er weg breekt, of hoe schoon het fretslot is na verwijderen verschilt per gitaar. Soms kun je tot vervelende verrassingen komen te staan, maar bij deze nieuwe gitaar valt alles mee, wat ook te verwachten was.
De oude toets radius is te rond voor de eigenaar. Deze kan gecompenseerd worden naar een plattere radius. Vaak moet een toets na het uithalen van de fretten geschuurd worden. Soms treden er vervormingen in het hout, of is de toets gewoon heel ruw bewerkt. Een goed moment dus voor wat extra aandacht.
De nieuwe toets radius. Het hout wordt verder opgeschuurd tot een bijna polijstgraad om een heerlijk bespeelbare zijdezachte toets te krijgen.
De fretten worden eerst in de goede radius gebogen en dan ruw op maat geknipt. Het deel wat in het hout zit, wordt op de uiteindes van de toets iets weggeknipt. Dit wordt gedaan voor gitaren met en zonder binding rond de toets. Als later de toets iets zou krimpen, is het veel simpeler om de uitstekende fretten bij te werken.
Voor stainless steel fretten is een pers ideaal. Met een hamer kan het lastig zijn, maar soms moet ook dat gebeuren. Niet elke gitaar heeft een losse hals die onder een pers past. Ik heb ook succesvol stainless fretten geplaatst in akoestische gitaren. Daarbij gebruik je een combinatie van persen en hameren. Fretten worden geplaatst met warme beenderlijm. De lijm wordt gebruikt om de lege ruimte onder de fret verder uit te vullen, en het beschermd ook het kopse hout van de toets beter bij een eventuele latere herfret beurt. De lijmverbinding wordt makkelijk verbroken met hitte.
Na een nacht drogen worden de fretten verder afgewerkt. De zijkanten worden geslepen, de freteindes, en natuurlijk worden de hoogtes gevlakt, zodat alle fretten netjes op hoogte zijn. Hierna worden de fretten weer rond gemaakt met een speciale diamant vijl.
De fretten worden verder afgewerkt met schuurpapier, en micro-mesh polijst papier.
De nieuwe afgewerkte fretten in de toets. Nu kan de toets afgewerkt worden met wat olie.
